L’escandale nuclear a la francesa que’ns costarà miliards e qu’ei responsable d’un retard gigant en matèria d’energias renoveladèras.

(editoriau de la revista « Occitània viure al país » del Partit Occitan de noveme de 2014)

La situacion de la societat Areva e las aventuras deu reactor EPR que deverén estar ua bona leçon per la causida nucleara francesa. Mes que dobti que ne saberàn tirar las conclusions e que i aurà un mea culpa de las parts deus uns e deus autes, deus qui a dreta e a l’esquèrra an seguit de faiçon capborruda lo camin deu nuclear.

La factura que serà salada, peberada ; en tot cau de mau engolir e de mau devèrser. Que son los consumidors e los contribuables qui pagaràn lo començament de la factura e los nostes mainatges qui pagaràn la seguida.

Que calerà segur tornar capitalizar Areva per un o dus miliards d’euros. Après que calerà pagar la factura de l’EPR francés de Flamanville qui serà estada multiplicada per tres. Lo prètz de depart qu’èra estimat a 3,3 miliards e que seràn meilèu 9 miliards. Las òbras qu’an pres dejà cinc ans de retard. Puish que calerà pagar las penalitats e la factura de la centrala d’Olkiluoto qui ei estada venuda a la Finlàndia. Aquesta qu’a dètz ans de retard.

O los conceptors d’aquera pretenduda meravilha tecnologica ( mei segura, mei economica e mei eficaça çò disen) son incompetents o qu’an mentit a l’origina. Quau que sia la responsa a la question que deverén de tota faiçon reconéisher que’ns trobam devant ua catastròfa economica.

Atau que sabem adara que l’electricitat nucleara non costarà pas mensh car qu’ua auta fòrma de produccion d’electricitat. Segur que trobaràn quauquarren entà mascar lo prètz vertadèr. E non compti pas (eths tanpauc) lo prètz vertadèr deu tractament deu reactor un còp la soa vita acabada.

Que hè quaranta ans qui cantan la medisha cançon e que hè quaranta ans que denonciam aqueth escandale, aqueth mite deu nuclear qui’s pòt cambiar a tot moment en catastròfa ecologica.

Qu’essagi d’imaginar tot çò qui averem podut har dab los miliards d’euros qui seràn desperdiciats en aquera aventura. Qu’essagi d’imaginar los progrès qui serén estats hèits en matèria d’energias renoveladèras, avossen causit ua auta via que lo nuclear.

Que serem dejà arribats a un aute nivèu de tecnologia verda, que serem plan mei avançats suu camin de la reconversion energetica. Mes que calèva dar satisfaccion aus grops de BTP a EDF e a las enterpresas de tractament d’uranium. Que calèva tirar profieits rapidament e har ganhar moneda rapidament a quauques grops influents.

Las energias renoveladèras qu’èran ua utopia, çò disèvan. Adara qu’a tindat l’òra de la realitat e que l’avem devath lo nas. L’utopia de ger qu’ei la realitat de uei.

E n’i a un d’aqueths promotors deu nuclear qui gausarà díser que s’ei enganat e qu’averé calut seguir lo camin utopic ? Que m’estonaré.

Non pas jamei reconéisher las errors qu’ei plan lo problèma politic màger de uei e aquò que vien apregondir la crisi deu politic. Tostemps temptar de justificar çò d’injustificable !

En lo domèni de l’energia que calèva causir lo camin de l’utopia que hè quaranta ans. E uei, quaus son los camins qui son denonciats com utopics ? Cerquem-los e lèu-lèu prenem-los.

David Grosclaude